Tussenvoegsel of voorvoegsel veld
For our Dutch readers

“Tussenvoegsel veld – we kunnen het niet weglaten”

“We kunnen het ‘tussenvoegsel’ veld (typisch Nederlands) niet weglaten in ons formulier, want dan gaat het mis in de systemen er achter”

Dit is altijd het vast argument als we daarover spreken met klanten. Want we zien in onze form analytics dat het veld bijna niet wordt gebruikt. Dus klopt dit argument wel? Is dit een groot probleem? Want hoeveel Nederlanders hebben eigenlijk een tussenvoegsel in hun naam? Daarom zijn we eens in het Nederlandse fenomeen ‘tussenvoegsel’ gedoken.

CBG – Centrum voor familiegeschiedenis

Als je de vraag aan Google stelt: “Hoeveel Nederlanders hebben een tussenvoegsel in hun naam”, dan kom je niet verder dan het aantal verschillende tussenvoegsels die er bestaan. Op de website van CBG – Centrum voor familiegeschiedenis kan je wel per tussenvoegsel zien hoeveel Nederlanders die in de naam hebben, maar lukt het niet direct om tot een totaal te komen. Daarop hebben we contact opgenomen met het CBG en antwoord gekregen van Jeroen Balkenende, Naamkundige en Data Manager bij het CBG.

Tussenvoegsel of voorvoegsel?

Jeroen gaf ons eerst wat meer relevante achtergrond info over dit typisch Nederlandse familienamen verschijnsel. “Wat velen tussenvoegsel noemen, wordt door anderen voorvoegsel genoemd. Ook wij van het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis pleiten voor de term voorvoegsel. Het is een onlosmakelijk deel van de familienaam, namelijk het voorste deel. Het is dus voorvoegsel versus achternaam, en familienaam = voorvoegsel + achternaam.”

Waarom bestaat het voorvoegsel?

“De enige reden dat wij in Nederland zo krampachtig onderscheid maken tussen voorvoegsel en achternaam is dat wij familienamen traditioneel willen sorteren op achternaam. Een computer kan dat alleen, als duidelijk is waar de grens ligt tussen voorvoegsel en achternaam. Vóór het computertijdperk bestond het begrip voorvoegsel nauwelijks wanneer het over namen ging. Zie hieronder ter illustratie een deel van een persoonskaart (uit de gemeentelijke bevolkingsregistratie van de vorige eeuw).”

Tussenvoegsel persoonskaart
“Toen in 1994 deze gemeentelijke bevolkingsadministraties werden geautomatiseerd, moesten deze namen dus volgens deze traditie worden gesplitst. Er werd een vaste lijst van traditionele voorvoegsels aangelegd, die tot op de dag van vandaag onveranderd door de overheid wordt gehanteerd. In België doet men veel slimmer en logischer: diezelfde familienaam van hierboven zou daar gewoon bij de V worden gesorteerd en nooit worden opgesplitst.”, legde Jeroen uit.

Hoeveel Nederlanders hebben een voorvoegsel?

Er bestaan in Nederland meer als 300 verschillende voorvoegsels. De top 5 van meest voorkomende voorvoegsels is:

  1. van (11%)
  2. de (5%),
  3. van der (4%),
  4. van den (3%),
  5. van de (1%).

Op de peildatum in 2007 waarop de Familienamenbank is gebaseerd, waren er 3.792.357 Nederlanders met een voorvoegsel in de familienaam. Dit is 24% (!), dus bijna een kwart van de Nederlanders.

Voorvoegsel en ‘browser autofill’

Computersystemen zijn destijds dus de reden geweest om de familienaam te splitsen in voorvoegsel en achternaam. Maar in 2024 kunnen internet browsers, zoals Chrome en Safari niet overweg met dit stukje Nederlands unicum. Deze zijn ontwikkelt voor internationaal, generiek gebruik. Indien de browser automatisch de persoonsgegevens invoert, worden de volledige familienaam in het achternaam veld geplaatst. Maar het komt ook voor dat de volledige familienaam tevens in het voorvoegsel veld geplaatst wordt, omdat de ‘input type’ in html niet goed staat.

Voorvoegsel veld? Voor UX en je database liever niet!

Kortom: als je weet dat website bezoekers met een familienaam welke een voorvoegsel bevat (24% van de Nederlanders) problemen ervaren indien autofill gebruikt wordt (gemiddeld 60% van de bezoekers), levert dit daarmee frictie op voor 15% van alle bezoekers. Daarnaast wordt überhaupt al het merendeel van de volledige familienamen in het achternaam veld ingevoerd door de browser, waardoor de data in de database een mix is van volledige familienamen (voorvoegsel + achternaam in het achternaam veld) en gesplitste familienamen (voorvoegsel en achternaam in aparte velden). Dan is het de moeite waard om te onderzoeken of inderdaad de systemen in de achtergrond per sé een voorvoegsel veld nodig hebben. En of dat het niet met een validatie regel gesplits kan worden indien noodzakelijk. Maar vooral: of dat het een drogreden is, van wie dan ook, om maar niets te hoeven aanpassen?

Wil je weten hoe jouw formulier of check-out wordt ingevuld?

Met het eenvoudig plaatsen van een tag met een tag manager, krijg je bij Exatom
gedetailleerd inzicht in hoe de velden op je formulier en check-out worden ingevuld. Op onze Form Analytics pagina zie je welke inzichten Exatom je biedt. Zodat je begrijpt waarom bezoekers je formulier verlaten en je het kan oplossen.